Trong thời gian gần đây, không khí làm việc tại các xã Phước Dinh và Vĩnh Hải – nơi dự kiến xây dựng hai nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 – diễn ra sôi nổi và khẩn trương. Lãnh đạo các sở, ban ngành cùng chính quyền cơ sở thường xuyên bám sát địa bàn, trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra hiện trường, tổ chức các buổi đối thoại, họp dân để giải đáp vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng. Theo báo cáo của UBND tỉnh, tổng diện tích đất cần thu hồi phục vụ dự án lên tới hơn 1.130 ha, ảnh hưởng đến 1.153 hộ dân với hơn 5.200 nhân khẩu. Trong đó, diện tích đất dành cho hai nhà máy chiếm hơn 815 ha, phần còn lại là đất cho các khu tái định cư, chỉnh trang dân cư, khu nghĩa trang và tái định canh.
Tại xã Phước Dinh – nơi triển khai dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1 – có khoảng 491 hộ dân phải di dời để nhường đất cho dự án. Mặc dù khối lượng công việc rất lớn, bao gồm cả việc xử lý hồ sơ đất đai và giải quyết tâm tư nguyện vọng của người dân, song theo chia sẻ của ông Trần Ngọc Bình, Chủ tịch UBND xã Phước Dinh, phần lớn người dân đều đồng thuận, mong sớm ổn định nơi ở mới để bàn giao đất cho dự án. Trong khi đó, xã Vĩnh Hải – nơi xây dựng Nhà máy Ninh Thuận 2 – đối mặt với nhiều khó khăn phức tạp hơn khi phải di dời 534 hộ dân, gần 1.900 ngôi mộ, trong đó có hơn 1.000 ngôi mộ vô chủ. Địa phương này còn phải bố trí khoảng 54,4 ha đất tái định cư cho 553 hộ dân cùng khu dân cư chỉnh trang rộng 13,4 ha. Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hải Nguyễn Văn Quế nhấn mạnh rằng khó khăn lớn nhất chính là việc xác định nguồn gốc đất và di dời mồ mả. Chính quyền địa phương xác định mọi khâu phải được thực hiện công khai, minh bạch, không để người dân chịu thiệt thòi, bởi niềm tin của Nhân dân chính là yếu tố then chốt bảo đảm tiến độ.
Bên cạnh sự đồng thuận từ phía người dân, công tác giải phóng mặt bằng vẫn còn gặp phải ba nhóm khó khăn lớn cần sớm được tháo gỡ. Thứ nhất là vấn đề pháp lý khi quy định về khoảng cách an toàn hạt nhân chưa thống nhất giữa các văn bản pháp luật và khuyến cáo của các cơ quan chuyên môn. Trong khi Nghị quyết 41/2009/QH12 của Quốc hội xác định bán kính giải tỏa là 500 m thì Bộ Khoa học và Công nghệ khuyến cáo tối thiểu 1 km, còn Tổ chức Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đưa ra khoảng cách từ 3 đến 5 km.
Thứ hai là tình trạng thiếu nhân lực tại cấp cơ sở khiến tiến độ xử lý hồ sơ kéo dài, đặc biệt khi trên cùng một địa bàn tồn tại nhiều bảng giá đất khác nhau sau quá trình sáp nhập hành chính. Thứ ba là vấn đề nguồn vốn khi tổng kinh phí cần thiết để thực hiện công tác di dời, tái định cư và giải phóng mặt bằng lên tới hơn 12.392 tỷ đồng nhưng đến nay Trung ương mới phân bổ khoảng 3.236 tỷ đồng, còn lại hơn 9.100 tỷ đồng vẫn đang chờ bổ sung.
Trước những khó khăn trên, tỉnh Ninh Thuận đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành Trung ương để tìm giải pháp tháo gỡ. Ngày 24-7-2025, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã trực tiếp đến kiểm tra thực địa, chỉ đạo Bộ Tài chính và Bộ Khoa học và Công nghệ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý tạo điều kiện cho địa phương triển khai dự án thuận lợi hơn. Song song đó, tỉnh cũng đã đề xuất Chính phủ tách riêng dự án giải phóng mặt bằng thành một dự án độc lập để có thể chủ động hơn trong quá trình điều hành và phân bổ nguồn lực.
Trên thực tế, nhiều bước đi cụ thể đang được triển khai đồng bộ. Việc xác định nguồn gốc đất và công khai niêm yết danh sách sẽ hoàn tất trong quý IV/2025, còn quyết định phê duyệt giá đất cụ thể dự kiến sẽ ban hành trong tháng 10-2025 để làm cơ sở chi trả bồi thường cho người dân. Các khu tái định cư sẽ được xây dựng đồng bộ với hạ tầng xã hội như trường học, trạm y tế, công trình văn hóa để bảo đảm cuộc sống người dân sau di dời tốt hơn so với nơi ở cũ. Một điểm sáng đáng chú ý là Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 189/2025/QH15 về các cơ chế, chính sách đặc biệt cho dự án, trong đó cho phép áp dụng chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ở mức cao nhất, nhân hệ số lên tới 1,5 lần, qua đó củng cố thêm niềm tin và sự ủng hộ của người dân đối với dự án.
Theo ông Trịnh Minh Hoàng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận – tỉnh xác định không để tiến độ dự án bị chậm trễ so với cam kết với Chính phủ. Cả hệ thống chính trị sẽ được huy động để phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và chủ đầu tư nhằm tháo gỡ từng khó khăn cụ thể, đặc biệt là trong khâu bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Đây không chỉ là nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội mà còn là trách nhiệm chính trị đối với an ninh năng lượng quốc gia. Với sự chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương, sự nỗ lực từ chính quyền địa phương và sự đồng thuận của người dân, tỉnh Ninh Thuận đặt mục tiêu đến ngày 31-12-2025 sẽ hoàn tất bàn giao mặt bằng sạch cho cả hai nhà máy điện hạt nhân. Việc đảm bảo tiến độ này không chỉ có ý nghĩa trong việc khởi công dự án đúng kế hoạch mà còn mở ra một bước ngoặt quan trọng trong chiến lược bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững của đất nước trong tương lai.
Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ hotline: 0918290077
