Cuộc xung đột ở Ukraine đã bước sang năm thứ ba, không chỉ tạo ra những hệ lụy địa chính trị sâu rộng mà còn đẩy nước Nga vào tình thế khó khăn. Giới chuyên gia nhận định, Nga đối mặt rủi ro kinh tế ngày càng lớn khi phải gánh chi phí khổng lồ cho chiến dịch quân sự, trong khi nguồn thu chủ lực từ dầu mỏ và khí đốt liên tục sụt giảm.
Nga đối mặt rủi ro kinh tế từ chi phí chiến tranh
Theo nhiều phân tích, chi tiêu quân sự của Nga đã tăng mạnh, chiếm tới hơn 6% GDP – mức cao nhất kể từ thời Liên Xô. Việc duy trì chiến dịch lâu dài khiến ngân sách nhà nước bị căng thẳng. Tiền dành cho y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội bị cắt giảm, gây áp lực lớn lên đời sống người dân.
Bên cạnh đó, hàng loạt lệnh trừng phạt từ phương Tây tiếp tục hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ, thiết bị và vốn đầu tư. Điều này khiến nền kinh tế Nga vừa phải lo chi phí chiến tranh, vừa bị bóp nghẹt kênh phát triển dài hạn.
Một trong những biểu hiện rõ nhất khi Nga đối mặt rủi ro kinh tế là sự mất giá của đồng rouble. Đồng tiền này đã nhiều lần lao dốc so với USD và euro, gây ra lạm phát leo thang. Giá cả hàng hóa trong nước, đặc biệt là thực phẩm và hàng nhập khẩu, tăng nhanh, ảnh hưởng trực tiếp đến sức mua của người dân.
Chính phủ Nga đã phải áp dụng biện pháp kiểm soát ngoại hối, tăng lãi suất cơ bản để kiềm chế đà suy thoái, song hiệu quả chỉ mang tính tạm thời. Người dân và doanh nghiệp ngày càng lo ngại về sự bấp bênh của nền kinh tế.
Trong nhiều thập kỷ, năng lượng là “lá chắn” kinh tế của Nga. Tuy nhiên, khi Liên minh châu Âu cắt giảm nhập khẩu dầu khí, nguồn thu ngân sách từ xuất khẩu năng lượng của Nga giảm mạnh. Dù Moscow đã chuyển hướng sang thị trường châu Á, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ, giá bán thường thấp hơn so với thị trường châu Âu.
Điều này khiến ngân sách Nga ngày càng thiếu hụt, trong khi chi phí quốc phòng vẫn tăng đều. Đây chính là một trong những thách thức lớn nhất khi Nga đối mặt rủi ro kinh tế trong giai đoạn hiện nay.
Ngoài những tác động trước mắt, giới chuyên gia còn lo ngại về hệ lụy dài hạn:
- Dòng vốn đầu tư nước ngoài rút lui, khiến các ngành công nghiệp công nghệ cao, tài chính và sản xuất bị chững lại.
- Chảy máu chất xám khi nhiều người trẻ, đặc biệt là chuyên gia IT, rời khỏi Nga để tìm cơ hội ở nước ngoài.
- Suy giảm uy tín quốc tế, khiến khả năng hợp tác thương mại, khoa học và giáo dục bị hạn chế.
Có thể thấy rõ, Nga đối mặt rủi ro kinh tế chưa từng có kể từ sau Chiến tranh Lạnh. Với chi phí chiến tranh leo thang, đồng rouble suy yếu, lạm phát cao và nguồn thu từ năng lượng bị thu hẹp, Nga đang đứng trước những thách thức to lớn cả ngắn hạn lẫn dài hạn. Con đường phục hồi sẽ không dễ dàng nếu không có sự điều chỉnh chiến lược toàn diện cả về chính trị lẫn kinh tế.
